ورق گالوانیزه به ورقی گفته می شود که طی فرایند گالوانیزاسیون، گالوانیزه و مقاوم می گردد و در برابر زنگ زدگی و خوردگی در امان است. از آنجایی که آهن و فولاد همواره در برابر آب و اکسیژن دچار زنگ زدگی می شود، بشر از 300 سال قبل در پی یافتن راه حلی جهت افزایش مقاومت این محصولات فولادی می باشد. این جریان تا جایی ادامه داشت تا آنجا که در سال ۱۸۳۶ یک مخترع فرانسوی به نام سورل، با ابداع روشی توانست ثابت کند که مقاومت آهن و فولاد را می توان افزایش داد. سورل با فرو کردن آهن و فولاد در روی مذاب، به همگان ثابت کرد که این دو فلز در برابر رطوبت و تهدیدهای مربوط به آن مقاوم می شود. این فرایند رفته رفته در بین همگان مورد تایید قرار گرفت و روش ابداعی سورل یعنی، فرو کردن آهن و فولاد در روی مواد مذاب به روش گالوانیزه کردن معروف شد. روشی که امروزه در کارخانه های بزرگ به شکل امروزی تری صورت میگیرد.
ورق های گالوانیزه در صنایع مختلفی کاربرد دارد و از آنجا که این ورق ها مقاومت بالاتری نیز نسبت به سایر ورق های فولادی دارند، بنابراین قیمت ورق گالوانیزه کارخانه های مختلف با توجه به برند آنها نیز متفاوت می باشد. در این مقاله قصد داریم در خصوص بررسی مزایا و معایب استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت بپردازیم.
ورق گالوانیزه چیست؟ مزایا و معایب آن کدام است؟
ورق گالوانیزه به دلیل داشتن لایه ای از روی در برابر اکسیژن و رطوبت بسیار مقاوم است و از وجود هر گونه گزندی در این خصوص، در امان است. از ورق های گالوانیزه در صنایعی همچون لوازم خانگی، ساختمان، خودرو سازی و... استفاده می شود به همین دلیل این ورق های فولادی از اهمیت بالایی در صنایع مختلف برخوردار می باشند. لازم به ذکر است که ورق گالوانیزه دارای مزایا و معایبی است که توجه به آنها ضروری می باشد. در این قسمت به بررسی مزایا و معایب استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت خواهیم پرداخت.
مزایای استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت
مقاومت بالا در برابر خوردگی | پوشش روی، سد دفاعی مؤثری در برابر رطوبت، بارانهای اسیدی، نمک و سایر عوامل خورنده است. این ویژگی باعث افزایش عمر مفید سازهها و تجهیزات میشود. |
طول عمر بالا و نگهداری آسان | ورقهای گالوانیزه معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ سال دوام میآورند بدون اینکه نیازی به رنگآمیزی یا بازسازی داشته باشند. این امر باعث کاهش هزینههای نگهداری در پروژههای بلندمدت میشود. |
صرفهجویی اقتصادی | با توجه به قیمت مناسب تر ورق گالوانیزه نسبت به ورقهای استنلس استیل یا آلیاژی، این محصول انتخابی مقرونبه صرفه برای پروژههای صنعتی و ساختمانی است. |
پوشش یکنواخت و محافظت کامل | برخلاف برخی روشهای محافظت موضعی، ورق گالوانیزه به طور کامل و یکنواخت با روی پوشش داده می شود؛ حتی گوشهها، لبهها و منافذ را نیز شامل می گردد. این پوشش کامل، مقاومت کلی محصول را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. قابلیت تست و ارزیابی سریع: پوشش گالوانیزه به راحتی با چشم غیرمسلح قابل بررسی است. این ویژگی، روند کنترل کیفیت و ارزیابی سلامت سازه را ساده و سریع میکند. |
معایب استفاده از ورق گالوانیزه
چالش در جوشکاری | فرآیند جوشکاری روی ورقهای گالوانیزه نیاز به دقت و تجهیزات خاص دارد. بخارات روی ممکن است در هنگام جوشکاری ایجاد شود و باید تهویه مناسبی در کارگاهها تعبیه شود. البته استفاده از روشهای جوشکاری پیشرفته میتواند این چالش را کاهش دهد. |
دشواری در رنگ آمیزی | به دلیل خاصیت شیمیایی روی، رنگها به سختی به سطح ورق گالوانیزه میچسبند. اگر پروژهای نیاز به رنگآمیزی دارد، باید از پوششهای واسطه ای مانند پرایمر مخصوص استفاده شود. |
امکان آسیب دیدگی سطحی | در حین حمل ونقل یا انبارش نادرست، ممکن است پوشش گالوانیزه دچار خراش یا آسیب شود. گرچه حافظت کاتدی روی همچنان از فولاد زیرین محافظت میکند، اما زیبایی و یکپارچگی پوشش کاهش مییابد. |
کاربردهای ورق گالوانیزه در صنعت
ورق های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالایی که دارند از اهمیت زیادی نیز برخوردار هستند. این ورق ها در صنایع خودروسازی، ساختمان سازی و صنعت لوازم خانگی و... مورد استفاده قرار می گیرند. با در نظر داشتن بررسی مزایا و معایب استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت کاربرد این ورق ها به شرح زیر است:
صنعت خودروسازی
در ساخت بدنه خودروها، شاسی، کف و گلگیرها از ورقهای گالوانیزه استفاده میشود. این ورقها علاوه بر کاهش وزن خودرو، مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی دارند. برای بررسی مصالح مصرفی در این حوزه، مشاهده قیمت ورق رنگی و سایر فولادهای مهندسی نیز اهمیت دارد.
صنعت ساختمان
در ساخت سقفهای شیروانی، سازه های فلزی، کانال کشی، گاتر و پوششهای بیرونی از ورق گالوانیزه استفاده میشود. مقایسه این محصول با قیمت قوطی ستونی یا قیمت نبشی نشان می دهد که استفاده از گالوانیزه در بسیاری از پروژهها اقتصادی تر و بادوام تر است.
صنعت لوازم خانگی
یخچال، ماشین لباسشویی، کولر و تجهیزات آشپزخانه به دلیل تماس با رطوبت، از ورق گالوانیزه ساخته میشوند تا طول عمر بیشتری داشته باشند و همچنین به دلیل رنگ هایی که ورق گالوانیزه رنگی دارد، زیبایی خاصی به لوازم خانگی میدهد.
روش های تولید ورق گالوانیزه
روش الکترو گالوانیزه (Electro-Galvanizing): یکی از روشهای مدرن و متفاوت برای تولید ورق گالوانیزه، روش الکتروگالوانیزه است که با استفاده از جریان الکتریکی انجام میشود. در این فرایند، ورق فولادی خام در محلولی الکترولیتی قرار میگیرد. آند (قطب مثبت) از جنس روی بوده و کاتد (قطب منفی) ورق فولادی است. با عبور جریان الکتریکی، ذرات روی به صورت یکنواخت روی سطح ورق رسوب میکنند.
این روش که به گالوانیزه سرد یا آبکاری نیز معروف است، باعث ایجاد لایهای نازک اما براق و روشن روی ورق میشود. ضخامت این لایه نسبت به دیگر روشها کمتر است و به همین دلیل ورقهای الکتروگالوانیزه بیشتر در صنایع حساس مانند خودروسازی کاربرد دارند. از جمله مزایای این روش، رنگ پذیری عالی و ظاهر زیبا است.
روش گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanizing): یکی از قدیمی ترین و رایج ترین روشهای تولید ورق گالوانیزه، غوطه ور کردن ورق فولادی در استخر مذاب روی با دمای بالا است. در این روش، ورق فولادی به طور کامل با فلز روی آغشته میشود و پس از سرد شدن، لایه ای مقاوم و ضخیم ایجاد میگردد.
مزیت اصلی این روش، پیوند متالورژیکی بین روی و فولاد است که دوام و مقاومت بالایی در برابر خوردگی به ورق میبخشد. همچنین، این فرایند برای انواع اشکال و ابعاد ورق قابل اجرا است و پوشش به صورت کامل همه نقاط را میپوشاند.
از معایب این روش میتوان به دشواری و خطرات ایمنی برای کارکنان اشاره کرد، ولی هزینه تمام شده نسبت به روشهای دیگر کمتر و مقرون به صرفه تر است.
روش پیش گالوانیزه (Pre-Galvanizing): این روش شباهت زیادی به گالوانیزه گرم دارد، با این تفاوت که ورقها ابتدا به صورت ورقهای صاف و تمیز آماده شده و سپس درون حوضچه روی غوطه ور میشوند. مزیت این روش سرعت بالاتر و پوشش یکنواخت تر روی ورق است.
ورقهای پیش گالوانیزه به دلیل کیفیت پوشش، در صنایعی که به زیبایی و دوام پوشش اهمیت میدهند، مانند صنایع خودروسازی و ساختمانسازی، کاربرد گستردهای دارند.
بیشتر بخوانیم: حد مجاز زنگ زدگی میلگرد
روش گالوا نیلینگ (Galvannealing): گالوا نیلینگ ترکیبی از فرایند آنیلینگ و گالوانیزه گرم است که ورقها ابتدا در استخر روی ذوب شده غوطه ور میشوند و سپس تحت حرارت مستقیم قرار میگیرند. این عملیات سبب ایجاد پوششی خاکستری رنگ، مات و آلیاژی بین روی و فولاد میشود.
ورقهای تولید شده با روش گالوانیلینگ علاوه بر مقاومت، جوش پذیری عالی و رنگ پذیری مطلوبی دارند، که این مزایا باعث شدهاند تا در کاربردهای نیازمند به جوشکاری و رنگ آمیزی گسترده، بسیار محبوب باشند.
جمع بندی
با بررسی مزایا و معایب استفاده از ورق گالوانیزه در صنعت می توان به این نتیجه رسید که استفاده از ورق های گالوانیزه و همچنین گالوانیزه رنگی در صنایع مختلف بسیار با اهمیت و نیز مقرون به صرفه می باشند. با در نظر داشتن روش های تولید این ورق ها می توان ورق گالوانیزه مورد نیاز خود در صنایع مختلف را انتخاب کرد. فراموش نکنید که قیمت ورق گالوانیزه در ضخامت های مختلف، متفاوت است. شما عزیزان می توانید با مراجعه به وب سایت فولاد 24 از قیمت لحظه ای ورق های فولادی و دیگر محصولات مانند: قیمت تیرآهن، قیمت میلگرد و... استعلام بگیرید.